| ВелутаВелута сённяВелута знаходзіцца на паўночным усходзе Лунінецкага раёна, за 31 км ад Лунінца. У 6 км ад вёскі пралягае чыгунка Баранавічы — Лунінец. За 300 м працякае р. Цна. Вакол вёскі расце змешаны лес: хвоя, бяроза, вольха, асіна і другія дрэвы і кустарнікі. Праз вёску праходзіць 2 дарогі да Вялікіх Чучавіч, адна з іх праз в. Навасёлкі, дзе знаходзіцца вадасховішча “Велута”. На поўнач ад вёскі, пачынаючы ад Сокалавага Рога праз Горнава да Люшчы — Малькавіч і Ліпска захаваліся яшчэ балоты, дзе летам велуцяне косяць каровам траву. Гэтыя мясціны захавалі яшчэ першародны выгляд. Тут можна сустрэць і вавёрку, і выдру, норку і лісу, янота і лася, касулю і чорнага бусла, цецерукоў, арла-вужаеда, бабра, андатру, шмат дробных птушак. У 70-я гады больш як 13 год гэта тэрыторыя была заказнікам. Месца наогул прыгожае. З паўночнага ўсходу знаходзяцца асушаныя землі, больш за 3000 га былых балот. Сёння гэта ворная зямля СВК “Велута”, дзе вырошчваюцца зерневыя, цукровыя буракі, бульба і сеюцца травы на зімовы корм жывёле. Землі мяжуюць з СВК “Чучавічы”. З паўднёвага ўсходу таксама стаіць малады хваёвы лес, дзе ёсць шмат ягаднікаў — крыніца вітамінаў для насельніцтва Велуты, ды і для пастаянных жыхароў лесу. За 3,5 км. знаходзіцца хутар Княжыстановішчы, дзе раней (да 1969 года) была пачатковая школа. Сёння там пражывае лічаная колькасць насельніцтва, у асноўным людзі пажылога пенсійнага ўзросту. Месца там вельмі прыгожае, мяжуе з Дзятлавіцкім лясніцтвам. Раней многія хутаране працавалі нават у лясніцтве на падсочцы, а недалёка ад маяка была “смалярня”, дзе з “жывіцы” варылі скіпідар. Але было гэта больш за 35 гадоў таму. І на паўднёвым захадзе, за р. Цна, знаходзіцца хваёвы і змешаны лес, багаты на грыбы і ягады. Тут мясцовасць гранічыць з землямі СВК “Бастынскі”. Праз р. Цна пабудаваны мост. Дарога з в. Велута вядзе праз Люшчу на Баранавічы, праз Бастынь на Лунінец. Сёння з Велуты можна даехаць і да сталіцы нашай рэспублікі — Мінска. Пасля асушкі ў вёсцы вялікай вады няма, а да 1970 г. прайсці на Заброддзе, ці ў Красную, ці ў Чорны Брод, на Турцы можна было толькі дзякуючы высока пакладзеным кладкам, а вясной — з дапамогай лодкі. Высокіх месцаў было мала: гара Ашчэняха, Карпова, Турцы і крыху на Зарэччы. Вышыня над узроўнем Балтыйскага мора вагаецца ад 141 м. да 148 м. (“Турцы”). З даўніх часоў жыхары в. Велута называлі асаблівыя мясцовасці вакол вёскі ўрочышчамі. Да сённяшняга дня такіх назваў захавалася больш за 70. Яны будуць пералічаны ніжэй. Іх паходжанне — гэта ўжо тэма для другой працы. Гэтым займаецца навука “тапаніміка”, ад грэчэскага “топас” — месца; “аніма” — імя, назва. Адкрыццё гэтых таямніц дасць новы цікавы гістарычны матэрыял, а пакуль пяройдзем да лічбаў сённяшняга дня (на 01.01.2006 г.).
|
|