Памяць Гісторыка-дакументальная хроніка Лунінецкага раёнаАд часоў першабытных — 1917. | 1917 — 1941. | 1941 — 1945. | 1945 — да нашых дзён.Раёнка змагаласяВытрымкі з выдання Лунінецкага РК КП(б)Б "Авангард" за 1943 г. (захоўваецца мова арыгінала).Растуць нашы радыНямецка-фашысцкія варвары ўсімі сіламі стараюцца паставіць на калені наш беларускі народ, зламаць яго волю да барацьбы. Але гэта ім не ўдаецца. Наш беларускі народ са зброяй у руках вядзе барацьбу з азвярэлымі фашыстамі не на жыццё, а на смерць.Яскравым доказам гэтага з'яўляецца рост партызанскіх атрадаў. Толькі адзін партызанскі атрад "За Радзіму" ўзрос за месяц на 30 процантаў. Павярнулі зброю супроць фашыстаўНа днях да партызан прыйшла група ў 9 чалавек, якіх фашысты хацелі прымусіць, пад угрозай смерці, ваяваць супроць партызан. Спроба гітлераўцаў не ўдалася. Пры першай магчымасці гэтыя людзі са зброяй у руках перайшлі да партызан і зараз разам з партызанамі б'юць фашыстаў.Узарвалі эшалонГрупа партызан-падрыўнікоў пад камандай партызана Д. падарвала на міне эшалон ворага. Гэтая група выбрала месца для падрыва ў самага гарнізона ворага - у горадзе Лунінец, дзе вораг ніколі не мог чакаць гэтага. З прычыны пашкоджання чыгунка не працавала на працягу 13 гадзін.Не даюць супакою немцамУ першых днях верасня партызаны на участку Р-Д знішчылі варожую сувязь. Не гледзячы ўзмоцненую ахову чыгункі, партызаны ўвесь час перашкаджаюць руху паяздоў да фронту. Азвярэлыя фрыцы абстрэльвалі партызан нават з гармат. Чыгунка не працавала 16 гадзін.№ 4 (142) Спалілі масты на шляхуГрупа партызан-падрыўнікоў з атрада, якім камандуе таварыш К., нядаўна спаліла 4 буйныя дзеравяныя масты даўжынёю ад 40 да 70 метраў па шляху Лахва — Давыд-Гарадок. Рух па шляху быў спынен.Вучоба партызанДобра пастаўлена вучоба ў атрадзе "За Радзіму", дзе вывучаюць байцы тактыку, вінтоўку, кулямёт, гранату, мінамёт і ўсе другія віды зброі. Асаблівая ўвага звяртаецца на падрыхтоўку маладого папаўнення, каб кожны партызан добра ўладаў ваеннай справай. Другім атрадам патрэбна ўзяць прыклад, каб у кожным атрадзе баявая вучоба была пастаўлена на надежную вышыню.Узарвалі башнюВарожая магістраль, па якой фашысты перавозяць грузы, не павінна працаваць. Гэта добра ведаюць партызаны атрада, якімі камандуе т. К.Яны праніклі ў самы гарнізон ворага, на чыгуначны вузел Лунінец, і ўзарвалі ваданапорную башню. З гэтай прычыны паравозы вымушаны забяспечвацца вадой на суседніх станцыях. Не прапусцім фашысцкіх эшалонаўНе прапусціць ніводнага варожага эталона на чыгунцы — з такой думкай ішлі партызаны на выкананне важнага задання.Падышоўшы зусім блізка да чыгуначнага палатна, народныя мсціўцы размеркавалі паміж сабой абавязкі па выкананню задання і ўзяліся за работу. Кожны з іх з выключнай энергіяй стараўся выканаць загад камандзіра. Праз некалькі мінут пачуліся адзін за другім узрывы, і кускамі рэльсы паляцелі ў паветра. Перапалоханыя фрыцы пазалазілі ў свае доты і баяліся паказацца. У гэту ноч на ўчастку М — Л была разрушана чыгунка працягласцю ў некалькі дзесяткаў кілометраў. Вораг страціў магчымасць перавозіць грузы і жывую сілу па гэтай чыгунцы. № 5 (І43) Партызанскі салютШматкіламетровы пераход стаміў партызан. Хацелася адпачыць, паесці. А тут, як назло, паліў асенні дождж. Вопратка прамокла. Па спіне цяклі струі халоднай вады. Але партызаны ішлі ўперад.Нарэшце яны падышлі да мэты перахода. За хмызнякамі віднелася чыгунка. Кароткі адпачынак. Камандзіры групы т.т. Р. і Т. даюць апошнія ўказанні. Нямецкая ахова чыгункі заўважыла партызан і адкрыла агонь з ўсіх відаў зброі. Шквальным агнём паласнулі па немцах партызаны. Завязаўся бой. Падрыўнікі ўшчыльную падышлі да чыгункі і пад агнём замініравалі яе. Сігнал. Ускалыхнулася паветра. Магутны выбух быццам раскалоў неба. 409 рэльсаў паляцела ў паветра. Град каменняў, абломкаў жалеза і шпал пасыпаўся на зямлю. Заданне выканана. Чыгунка выведзена са строю. Разграмілі лясніцтваНядаўна група партызан пад камандай камсамольца Алёшы пранікла ў горад Лунінец. Тут, пад носам у немцаў, адважныя партызаны правялі смелую і дзёрзкую аперацыю. Яны напалі на лясніцтва, абязброілі ахову, разграмілі кантору і, захапіўшы зброю і каштоўнасці, скрыліся.Здабыў зброюБарыс ужо даўно хацеў пайсці ў партызанскі атрад, але яму непрыемна было ісці без зброі.Па дарозе ў вёску Лунін ехалі на фурманцы 3 п'яныя фрыцы, якія дзялілі паміж сабой награбленае ў сялян дабро. Пасля спрэчак і лаянкі яны пачалі біцца. У тэты час Барыс падкраўся да фурманкі, забраў на возе 3 вінтоўкі і хутка скрыўся. Прыйшоўшы ў партызанскі атрад, Барыс б'е фашыстаў іх жа зброяй. № 8 (146) На партызанскай мінеГрупа партызан пад камандай камандзіра роты Андрэя К. замініравала дарогу, па якой хадзілі нямецкія аўтамашыны.На гэтай міне ўзарвалася варожая аўтамашына. У выніку ўзрыву знішчана аўтамашына і 6 нямецкіх салдат і афіцэраў. Вывелі са строю 4 паравозыЗа кароткі час бранябойшчыкі атрада імені Калініна з супроцьтанкавага ружжа вывелі са строю 4 паравозы ворага.№ 14 (174) Разграмілі гарнізонНоч была цёмная і цёплая. Пахла веснавой сырасцю. Лодкі адна за другой ціха плылі па серабрыстай вадзе, да другога берага Прыпяці. Вылезшы з лодак на бераг, партызаны накіраваліся да вёскі Малы Малішэў, дзе размяшчаўся гарнізон ворага. Падышоўшы недалёка да гарнізона, камандзір Іван Л. размеркаваў сваіх байцоў па асобных групах і растлумачыў задачу.— Нападаць будзем у 3 гадзіны ночы. Фрыцы размешчаны ў 2-х дамах сярод вёскі. Калі я распраўлюся з часавымі, ваша задача акружыць немцаў у гэтых дамах і знішчыць усіх да аднаго. Прымяніць гранаты. Зараз жа ўсе разышліся па свайму прызначэнню. Неўзабаве 8 часавых былі зняты камандзірам Іванам Л. дзвюма кароткімі чэрГамі з аўтамата. У гэты час фрыцы з вокан дамоў пачалі ярасна адстрэльвацца. Але нядоўга. Праз вокны паляцелі партызанскія гранаты і супраціўленне ворага замоўкла. Ад узрыву гранат дамы разбурыліся. Пад развалінамі дамоў і ад партызанскіх куль загінула больш 40 гітлераўцаў. Выдатна дзейнічалі ў баі Іван Л., браты Сцяпан і Лука К., Коля-кулямётчык і інш. Партызаны падабралі трафеі. Клопаты аб насельніцтвеПартызанскія атрады брыгады, якой камандуе Андрэй П., аказваюць паўсядзённую дапамогу сем'ям пацярпеўшых ад нямецкіх бандытаў, сем'ям чырвонаармейцаў, сіротам і старыкам. Больш 150 такіх сем'яў жывуць на сродках партызанскіх атрадаў і пад апекай партызан. Гэтым сем'ям аказваецца дапамога сіламі медперсанала партызанскіх атрадаў.Вызвалілі нявольнікаўНямецка-фашысцкія звяры схапілі на некаторых хутарах нашага раёна асобных людзей і хацелі іх увязці ў нямецкае рабства. Партызанамі брыгады, якой камандуе Андрэй П., прыняты адпаведныя меры вызвалення нявольнікаў з варожых гарнізонаў. Так партызаны атрада "За Радзіму" перабілі ахову і вызвалілі звыш 50 сем'яў сялян вёскі Багданаўка, а таксама партызаны атрада імя Сталіна вызвалілі звыш 65 сем'яў сялян хутароў Манасеева.№ 21 (178) Узарвалі лесапільны заводКамандзір падрыўнікоў атрада "За Радзіму" М-ко добра распрацаваў план аперацыі. Ён дэтальна вывучыў становішча на лесапільным заводзе ў самым гарнізоне Крысцінава, разведаў падыходы. Выбраўшы зручны момант. падрыўнікі падлажылі міну і ўзарвалі завод. Узрывам разбіты дынамамашына і газагенератары.Адабралі награбленую жывёлуНямецка-фашысцкія грабежнікі аграбілі да ніткі сялян вёсак Дзятлавічы, Бастынь, Добрая Воля і інш. Награбленае дабро фашысцкія звяры пацягнулі ў сваё фашысцкае логава — гор. Лунінец.Партызаны пад камандай таварыша Б-ва падпільнавалі, калі жывёлу выгналі на папас каля горада Лунінец, падышлі і адабралі жывёлу ў колькасці 155 галоў, якая звернута сялянам. Сяляне былі надзвычай удзячны народным мсціўцам за звернутую жывёлу. Лютуюць фашысцкія каты31 мая група фашысцкіх бандытаў высунулася ў вёскі Дзятлавічы і Бастынь з мэтай аграбляць і знішчаць ні ў чым ня вінных мірных жыхараў.Большасць сялян паспела ўцячы ад гітлераўскіх разбойнікаў у лес. Немцы аграбілі сялян, забралі ўсё, што ім траплялася пад рукі, пасля чаго спалілі 12 сялянскіх двароў. 2 жанчыны, якіх гітлераўцам удалося злавіць, былі без ніякай прычыны расстраляны на месцы. Таварышы! Помсціце за кроў і смерць замучаных нашых братоў і еясцёр. Смерць нямецкім акупантам! № 22 (179) |