| Паэтычнае слова — не самы запатрабаваны прадукт у наш прагматычны час. Але без яго жыццё грамадства было б непаўнавартасным. Асэнсаванне рэчаіснасці праз паэтычныя вобразы — гэта працэс непарыўны і вечны. Вольга Грыдзюшка працуе настаўніцай рускай мовы і літаратуры ў Лунінцы. Сталая і актыўная ўдзельніца творчага клуба «Лунінецкая муза». Яе творам уласцівы аналіз многіх з`яў сучаснага жыцця, які спалучаецца з жаночай пяшчотай, добразычлівасцю, спачуваннем да ўсяго жывога. Хрысціянскія матывы, паэтычныя вандроўкі ў недалёкую нашу гісторыю, інтымная лірыка вельмі ўзбагачаюць уражанне ад творчасці самадзейнай паэткі. Друкавалася ў абласной і рэспубліканскай прэсе, калектыўных зборніках. Аўтар зборніка вершаў «Касіапея». ***Што нам рабіць, паэтам самадзейнымЗ сваімі вершамі — нясмелаю дзятвой, Якія нараджаюцца ў полі, Або пад грукат колаў цягніка, Або з`яўляюцца ў сне шчаслівым, Як вынік пачуцця... І ўсім ім трэба свежае паветра, У свет іх трэба несці і чытаць! А можа сапраўды, нашто нам тыя вершы — «Ни съесть, ни выпить, ни поцеловать». Цветы зимыГрустит зима о теплом летеМетельной ночью снеговой И на стекле, как на мольберте, Цветок рисует луговой. Цветок, которого не знает, Цветы зимы — без точных линий, Здесь нет симметрии снежинок, ***Ты не заметил хризантем —Цветов, что северным сияньем К зиме явились на свиданье. Ты не заметил хризантем. Ты не заметил хризантем Ты не заметил хризантем. Как не заметить хризантем Не разглядел ты, между тем, ***Золата ляжала пад нагаміКолькі хочаш золата было. Кожны, хто кранаў яго рукамі, Адчуваў пяшчоту і цяпло. І душа рабілась багацейшай, Фарбаваўся ў золата настрой. Нездарма паэты пішуць вершы Больш за ўсё асенняю парой. ПасхаПроснусь от звона колокольного,Услышу музыку в душе, Как будто радостью пасхальною Душа наполнилась уже. Как будто ангелы спускаются На крыльях белых за окном, Зовут меня и улыбаются, И просятся войти в мой дом. «Христос воскрес!» — поют мне ангелы — Христос воистину воскрес, Христос единственною правдою С земли вознёсся до небес. И я спешу слова заветные Сказать родным, сказать друзьям... Любовь, как праздник пасхи светлая, Приди же к нам. ***Да разве одна в моём теле душа?Мне кажется, будто их много. И тело, не нужное Богу, Всечасно они тормошат. Одна из них крылья имеет, другой Приятно к земле быть поближе, А третья всё жертвовать любит собой, Жалея далёких и ближних. Душа романтичная с Музой в ладу, Практичная так неуклюжа. А с черной душою гореть мне в аду — О есть она, есть во мне тоже. И ссорятся души мои меж собой, И телу пока только снится покой. Случайная любовьЧто совершилось, отболитИ никогда не повторится. Всё дальше музыка звучит И песня больше не родится. Всё ночь с собою унесла, А тайна выросла горой И наших музыка имён Или наделала беды И мы не ищем встречи вновь, Пусть память бросит всё на дно, ***Нет, я пока не опустиласьНа землю грешную с небес. Земной я только притворилась, Чтоб хоть какой пройти ликбез. Чтоб научиться быть улиткой, Чтобы узнать, что совесть-роскошь, Стремясь понять неблагодарных, >Но здесь доверчивость помеха — Как научиться быть фальшивой? Но, спрятав крылья под одёжки, Записная книжкаЗаписная книжка деда,Жёлтые листы, Сколько лет со Дня Победы Пролежала ты! Позабыл боец про книжку — Он нашёл ее случайно, То была не просто книжка — С дедом он сидел в окопе, Он хранил портрет девчонки, Невредим с войны вернулся Бросил он друзей, кассеты, ПраметэйВось і ўсё, Праметэй, ты свабодныРаскаваў цябе мужны Геракл. Рады брат — Акіян паўнаводны, Дачакацца не мог ён ніяк, Каб амыць твае страшные раны, Астудзіць пыл іх ветрам марскім. Раскажы, Праметэй, Акіяну — Твае вольныя думкі аб кім?.. Не забылі цябе нашы богі, Ды ці пойдзеш ты, горды, да іх! Да людзей твае сцежкі-дарогі — І не можа быць мараў другіх. Але людзі цароў даўно славяць За агонь і за ўсё, што ў іх ёсць, Бо ў смяротных кароткая памяць — Нежаданы ты будзеш там госць. Можна толькі, набраўшыся моцы, Зноў агонь у людзей адабраць... Мо калі Праметэй і захоча За бяспамяцтва нас пакараць? ***Калі прыйдзе вясна і рапусціцца бэзЗноў адзначым мы сумную дату. О бяздумны, бяздушны прагрэс, У той бядзе ты адзін вінаваты. Слепа верыў наіўны ў цябе чалавек, Хворы дождж, хворы луг, хворы лес НезнаёмкаСпявалі дразды свае дзіўныя песні,Нястомна зязюля лічыла гады. На станцыю Лоўча ў глухое Палессе Прыехаў з Расіі паэт малады. Стаяў раніцой ён адзін ля чыгункі, З прывабнай усмешкай, у белай сукенцы, Была яна, можа, багатая пані І стройныя сосны, і ясныя зоры Прыміце такую легенду пра Блока. ПрызнаннеЯк толькі сціплай пазалотайПакрые лотаць сенажаць, Зноў спадзяюся тут, употай, Цябе, каханая, спаткаць. Але не прыйдзеш ты, не прыйдзеш, І марна лотаць адцвіце. О як жа я цябе пакрыўдзіў! Ніколі ж крыўдзіць не хацеў. Спатканне помніш на грудочку? Навокал лотаць там цвіла. Якой чароўнай была ночка, Якой ты любаю была! Я гаварыў: мая навечна, Смяялась ты: ўсё можа быць... Напэўна, час каго і лечыць — Мне з часам больш душа баліць. Як мог жаніцца на нялюбай, Дзе галава мая была, Што не цябе павёў да шлюбу... У затоках лотаць адцвіла. ***Дзень вясенні, не дзіва,Доўгі, нібыта год. Да змяркання садзіла Сёння ты агарод. Павячэраўшы, выйшла Ты ўспомніла, мама, Быў такі ж ціхі вечар, Тонкі месяц прыгожа Паступова вас вечар Водар кветак духмяны, Развязалась касынка, ***Каля адроджанай царквыСтаю, зусім не ў захапленні, Не апускаю галавы, Не апускаюсь на калені. Мне бог малітвы не дае Крыжы на сонцы зіхацяць, Былі тут польскія паны, Сваім хапіла тапароў, Да юбілею ЛунінцаПлывуць блакітныя аблокінад нашым горадам любімым. Вякі, сівыя пілігрымы, Тут не спыняюць свае крокі. Яны ідуць прамой дарогай, Пра Сон — гару, пра гора Луні, Пра таямнічых ваўкалакаў Яны багам сваім малілісь, Былі закрытыя вякамі Ці бачылі вы ў сне чыгунку, А нас дамоў падчас вяртае Ці плачам пад вішнёвым снегам, Бо ў кожным камені і дрэве, ***Хрыста нараджэнне. Зімы чысціняНа плошчы прыбраная ёлка. Нябёсы ў палоне святла і агня, Расцвечаны, быццам вясёлка. Хрыста нараджэнне святкуе народ. І мудрыя волхвы не бачаць звязду Узрушаны ззяннем, вяселлем, віном, І ўсё-такі просіць душа хараства — ПаэтуНе знайшоў наш народ яшчэ папараць-кветку —Не па тых, відаць, сцежках блукаў. Кажуць, Янка Купала калісьці падлеткам Тую кветачку недзе спаткаў. Рэдкім талентам кветка яго адарыла — Быць сапраўдным прарокам і вершы складаць, На жалейцы чароўнай іграць навучыла Ды адвечныя песні спяваць. Не панам ён іграў, а ўсё простаму люду, Зваў да шчасця яго, ды не ведаў дарог. Сам не панскага быў — больш мужыцкага роду І душой не хварэць за радзіму не мог. Нават сонца прасіў, нават ясныя зоры Млечны шлях на зямлю апусціцца маліў, Каб прыкрыў ён сабой усё чорнае гора, Каб да шчасця дарогі-шляхі асвяціў. Дзякуй шчыры, паэт, За «Курган», «Бандароўну», За «Паўлінку», якая ўмела кахаць. Ты ўзнёсласць, і мара, і гонар народны, І з табой нам лягчэй долю-шчасце шукаць. ***Взойдет печальная луна, зажгутся зори.Мы сядем тихо у окна, задвинув шторы. Ты скажешь: Библию достань, хочу послушать О воскресении Христа, о грешных душах. О том, как смело отвечал Иисус Пилату, Как в муках «Отче!» закричал Христос распятый. Невольно скатится слеза в мои ладони. Напротив мамины глаза, как на иконе. Немало праведных святых на белом свете, Но мама праведнее их, поверьте. ***Незаўважна і непрыкметна,Быццам нянька ад сонных дзяцей, Адышло ад нас цёплае лета, Залатую пакінуўшы цень На кустах, на ракітах, на ліпах, Зачапіўшы разлапісты клён. Скараціўся дзень летні, вялікі — Крыху стаў непрыветлівы ён. Перасталі палохаць грымоты, Параскідвалі дрэвы лісты, Падлічылі калгасы ўмалоты, Падсумуй перажытае ты. Бо зіма — найвялікая проза — Зноў развее надзеі як дым, На цяпло, на малыя марозы І на лета ў сэрцы маім. Больш адзін аднаго не сагрэем Доўгай ноччу. Не прыйдзе цяпло. Прыйдуць белыя сцюжы-завеі Ах, каханне, няўжо ты было? ***Я трымаю небаНа слабых плячах. Адпачыць бы трэба — Зоры ў вачах. Не парваць бы нерваў, Я б знайшла Геракла, ***Когда цветет душистая сирень,Когда жасмин пьянящий отлетает, Когда пионы в ясный майский день Роскошной красотой благоухают, Когда безумно розы хороши, И о шипах мы просто забываем, Но взглядом и движением души Цветы своим возлюбленным срываем, Или когда ряд строгих георгин Спешит сказать, что лето на исходе, А гладиолус, важный господин, В наряде ярком, по последнй моде, На клумбах царствует до сентября, Стремясь собой затмить цветы другие, Когда уже монеты золотые На них роняют липы, тополя, А хризантемы, зимние цветы, Венчая год, нам грустно улыбнутся, Всегда, всегда — хочу тебе признаться — Всегда, мой милый, в сердце ты. ***Не на небе і нават не ў храме,Без анёлаў і без павітух, Ля ягнятак, на голай саломе Нарадзіўся ён, быццам пастух. Доўга Іосіф для стомленай дзевы Не хапіла ў гасцініцы месца, Пакладзі ў іх малое зярнятка ПаэтПаэт з паперай і алоўкамБяссонннем змораны, сядзеў. Прыдумаць верш, вясёлы, лоўкі Сваім сучаснікам хацеў. Складаць імкнуўся, каб па часе, Пачаў пісаць пра снег іскрысты — Складалісь ямбы пра крынічку — Не шкадаваў бы фарбаў розных, Апець ён вырашыў каханне. М. БагдановічуБыў лёс, падсечаны хваробай,Жыццё без права на працяг. Зусім кароткім быў да неба Паэта шлях, цудоўны шлях. Як невылечныя сухоты, Якою стрымліваў ты воляй Пазнаў ты на зямлі Скарыны, Былое шчасце — Вераніка — Гаротны край не быў гаючым Хоць на магіле кіпарысы Як не спыніць нам той пагоні, Мацнее ў нас святая вера, ***Чем мороженое снежное,Лучше белая сирень: И душистая, и нежная, И не тает целый день. Не в кафе, а в сад заброшенный Гроздь прохладную, роскошную Кто из нас в цветках сиреневых С детства знаешь ты, наверное, — В её чудо-гроздьях прячутся Зонтик(«Письмо из Таджикистана»)Я себе купила зонтик, А дождя всё нет. Ослепительное солнце Излучает свет. Здесь совсем сухая осень — Летом тоже часты грозы, Вырастают утром дружно Я себе купила зонтик ***Я приеду — начнёшь суетиться,Угощения ставить на стол. Глаза радостно будут светиться, Оживляя простой разговор. Избалованный кот то и дело Не присядешь ведь ни на минуту. А в саду отцвели уже груши, Ты припомнишь какой-нибудь случай, Спохватившись, взгляну на часы я: Маналог пакаёвай кветкіГляджу я з зайздрасцю ў акно:Сняжынкі белыя там кружаць. Вечназялёнай быць даўно Мне надакучыла, мой дружа. Нялюбы цесны мне гаршок, І ты, мой кактус, мой сусед, Зірні на голыя кусты. А мы так сумна трацім дні! ЛюбовьЛюбовь, слепая беспризорница,Ко мне дорогу не нашла, Но шепчет жгучая бессонница: — Она ведь рядышком прошла. Снега, дожди, землетрясения Несовременная, несмелая, Пойдёт по следу вовсе ложному, А мне её так встретить хочется Багіня каханняНашы прадзеды — славянеНазывалі яе Ладай. Падабалася багіне Гэта гучнае імя. Прылятала яна з неба Не стамілася багіня, Пра яе пяюць паэты, Хай заўжды жыве каханне, Называйце яго Ладай, Любай, М. КалінковічуПасярэдзіне спраў,Пасярэдзіне слова, Пасярэдзіне думак, і мараў, і сноў, Пасярэдзіне песні, малітвы, прамовы, Пасярэдзіне доўгай дарогі дамоў Абарвалі цябе — без ніякага права! Абарвалі тваё маладое жыццё... Засталася між нас твая добрая слава І павага, і ўдзячнасці пачуццё. ***Вось і скончыўся водпуск вялікі.Праляцеў, як адзіны дзянёк! Зноў у родную школу паклікаў Нас няўрымслівы Першы званок. Ён па восені першым завецца. Пахнуць фарбы і кніжкі, і кветкі ***Цветут акации по городу,Пионы пышные цветут. Выпускники, как боги, гордые По шумным улицам идут. Они умны, красивы, молоды, А впереди горят заманчиво |
|