| Аўтары гэтай сатырычнай кніжкі — лунінецкія літаратары, актыўныя ўдзельнікі творчага клуба “Лунінецкая муза”. Сцяпан НефідовічЛюдзi — суседзi(Гумарынкі)Свая мерка— Дзень добры, Мар’я! — Дзень добры, Параска! — Адкуль едзеш? — З Пінска. У дзяцей была. І дачку праведала, і сына. — Як яны там маюцца? Ці добра жывуць? — Добра. У суботу ў дачкі была. Зяць добры-раздобры. Палежвае мая Нінка на канапе, а ён устаў рана, пакуль мы гутарылі з дачкой, снеданне згатаваў і за стол запрасіў. Кажа: «У нас па выхадных так заведзена.» — «От, — думаю, — малайчына». А ў нядзелю ранкам у сына была. То ж нявестка, гультаіна такая, палежвае сабе на канапе ды ўсё са мною гаворыць. А сын, бедны, устаў, снеданне згатаваў і за стол запрасіў. Кажа: «У нас па выхадных так заведзена.» — «От, — думаю, — паразітка, здзекуецца з майго сына». У каго ўдаўся?— А ўчора напіўся, брыдкасловіў. — Ну, то ж я й кажу, удаўся ў чортавага бацьку: як чарку вып’е, то й пайшоў языком малоць. Якая дача, а якая аддача?— Дзень добры, Ганька! — Добрага здароўя, Таццяна! — Казала, што карова запускаецца, а бач, яшчэ малако прадаеш. — Ат, якое там малако. Па літру ў суткі надойваю, дык вось здаю ў дзень па пару літрыкаў дзяржаве. Суседава парада— Ох, Іванка, то ж да дачкі жыць у горад еду. А ёй грошы трэба, дык гаспадарку вось прадаю. Зараз купцы прыедуць. — То ты ж глядзі, хоць калодзеж не прадавай. — Чаму? — Каб табе было дзе дзецца, калі ў дачкі не ўжывешся. Як падкажа ключык…— Трэба было б па чарачцы прапусціць, — прапанаваў адзін. — Пасля ўчарашняга нешта цяжка мне. Выпіць хочацца. — Грошай мала, — кажа другі. — Хіба што па бутэльцы піва выпіць? — Варта б ужо і пра работу падумаць, — нясмела прапанаваў трэці. — А мы зараз пагадаем, — знайшоў выхад першы. Дастаў з кішэні ключык. — Калі ўпадзе нумарком уверх — гарэлкі купім, нумарком уніз — піва пап’ем. — А на работу? — перапытаў трэці. — На работу? — пачасаў патыліцу першы. — А на работу, калі ключ на рабро стане. «Падкалоў»— Ну, што, сусед, ловіцца рыба? — Вось як бы тут не хадзілі такія дурні, як ты, то, можа, і лавілася б. Чаго толькi не бывае…(Пачутае у народзе)«Шчасце»— Іван, Іван, уставай! Веласіпед укралі. А той схапіўся і кажа: — Укралі?! Гэта яшчэ шчасце, што я ключы ў кабуру не паклаў, а то і іх укралі б. «На злодзею шапка гарыць»— Дзень добры вам, жанчынкі! І жартам дадаў: — І зладзейцы — таксама. Адна з іх жвава ўсхапілася: — Ах, ліха тваёй мацеры, чалавеча! А ты быў там, як я крала? Ты бачыў? — І не быў, і не бачыў, але ведаю, бо на злодзею шапка гарыць. «Ну і карак»— А ты што думаў. Бо сала ем, дык і карак добры. Не тое, што ты ў горадзе, на балконе седзячы. — Я не пра гэта. Брудны ён у цябе. Мыць трэба. — ?! — Ногі баляць. — Васіль, хадзі есці! — Бягу, бягу! Ох, ужо гэтыя дзецi...(Былічкі-небылічкі)Папярэдзіў— Ты хіба не ведаеш, што запалкі бяду прыносяць? Пры неасцярожным абыходжанні з агнём пажар учыніць можаш. Самы надзейны сродак — запальнічка. Газавая. Недарагая і зручная. Кожны купіць можа. Растлумачыў…— Юрка, сыдзі з дарогі! Чуеш, бур-бур ідзе? — Бабуля, ты што — не ведаеш? Гэта ж не бур-бур, а матацыкл «ІЖ», аднацыліндровы. Ды і не хутка едзе, бо па вуліцы хуткасць руху абмежаваная. Вырасцеш — паспрабуй— Якія мае бацькі бяздарныя і нікчэмныя. Днём нават да хмар не далятаюць, а на ноч зусім садзяцца на край гнязда і спяць. Вось я, як вырасту, палячу. Усе зоркі склюю ў небе. Сказаў як звязаў(Фразы і выслоўі)Старыя выслоўі, ды новыя прыслоўіМожа, і так. Толькі не з начальствам. «Рождённый ползать, летать не может». «Будзьце заўсёды прамымі, тады лягчэй вас будзе абыходзіць». «Сем разоў адмерай, адзін раз адрэж». «Ой вы, гой-еси, добры молодцы, «Хто любіць мундзір, а хто бульбу ў мундзірах». «Терпение и труд всё перетрут». Іранізмы— Хто сказаў, што адзін у полі не воін? — уголас вымавіў трактарыст, пачынаючы араць поле. — Бяскрылыя таксама ўзлятаюць уверх. Ды як яшчэ, бывае, высока! — Не кожнае месца пад сонцам цёпленькае. — Каму багата дадзена, той стараецца ўзяць яшчэ больш. — Парадокс: браў з людзей па нітачцы, а купіў шыкоўную машыну. — Утоптваючы ў гразь другога, глядзі, каб сам у яе не запэцкаўся або і таго горш — не ўлез туды па вушы. Зоаафарызмы— Калісьці нашы продкі паелі мамантаў, а мы цяпер кожнай мамантавай костцы рады. — Каню, які ідзе ў баразне, усё роўна, ці ты песню пяеш, ці ты маты «гнеш», абы не біў. — Крылы чалавеку падразаюць словам. — Кожная кура хваліць сваё яйка. — Кожнаму сабаку, які бег па вуліцы, Бобік хваліўся: «А мне новы ланцуг купілі!» — Лепш атрымаць грам мёду, чым дзесятак мядовых слоў. — Ты толькі запалі «агеньчык», а путаны самі прыляцяць на яго. — Часта людзі да людзей адносяцца па-свінску. — Чым больш сумленны конь, тым часцей яго запрагаюць. Бывае і такое…(З выступлення заатэхніка на праўленні калгаса). «Прайшлі ўжо тры дні, як у мяне дабавілася 8 галоў, а загадчык склада выдае кармы па ранейшай норме». «Ёсць пенсіянеры, якія ўжо склалі рукі. А ёсць такія, якія яшчэ працуюць». «Прыляцелі буслы і заспявалі свае беларускія народныя песні». Iранічныя мініяцюрыВершыЯк колісь Багушэвіч або Цётка, І я праз сто гадоў раблю выснову: Рыхтуйце месца ў «Чырвонай кнізе» Майму народу, раз згубіў ён мову. *** *** *** *** *** *** *** Як жывецца — так пяецца(Сучасныя прыпеўкі)*** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** Вiктар ФiлатўБочкаСтрана окована цепями,Как бочка сжата обручами. Свободы дух витает в бочке, Не может вырваться — и точка. В той бочке есть и стар и млад, И коммунист, и демократ, И ветераны — сталинисты, И новобранцы — «металлисты». Но нет единства у народа — Одни отвыкли от свободы, Хотят иметь свою синицу, А не заморскую жар-птицу. Других свобода опьянила, В крови дух предков разбудила. «Купи-продай» — закон для тех, Кто жаждет денег и утех. В свободном мире то не ново, А в бочке их казнить готовы. Народ в толпу здесь превратили И о законах позабыли. А кто в той бочке правит бал, И рай и ад здесь кто создал? Когда нам гласность объявили И край завесы приоткрыли, То скоро многим стало ясно, Что всё у нас не так прекрасно, Как убеждали нас вожди, Маня лишь сказкой впереди. В той сказке жили они сами, А мы лишь косточки сосали… И чтоб разрушить власть вождей, В нас надо возродить людей!.. Июнь 1991. ***Хороши наши зренье и слух.Мы пред силой и наглостью — немы. Без спиртного мы терпим до двух, Ну, а с памятью — тоже проблемы… 21.07.95. ***С чего начинается Родина?С портрета вождя в букваре, С курящих и пьющих товарищей, С пивнушки в соседнем дворе. А может, она начинается Со стука вагонных колёс, Везущих туда, где случается Обычно не то, чего ждёшь… 6.04.95. ***ООН объявила 1995 годгодом терпимости. Год 95-й — год терпимости Ты назван в нашу честь наверняка. Ах, Беларусь, ты верх невозмутимости. Тебя трах — трах. Но терпишь ты. Пока. 25.08.95. ***Поскольку быть со мнойТебе терпенья не хватило, Меня опять сегодня муза посетила. Апрель 1995. ***Не потому я пью,что жажду опьянеть, А потому я пью, что не хочу трезветь. Апрель 1995. ***Калі жонка сварку ўзялаў моду, Ён, не доўга думаючы, грымнуў: — Я ахвяраваў сваёй свабодай, Каб зрабіць з цябе прыстойную жанчыну! Ліпень 1995. ***На жыццё ён ные вечна:— Хабар усе з мяне грабуць. — Калі бог стварыў авечкай, Дык не скардзься, што стрыгуць. Ліпень 1995. Лекция психологаУважаемый психолог, вы нам правильно твердили,И не станет с вами спорить даже круглый идиот. Но все те, кого я знаю, меланхолики, — мужчины, А все женщины — холерики, ну, все наперечёт. Кто же всё-таки флегматик, А тем более — сангвиник? Я в упор таких не вижу — непонятная страна. Но я верю и надеюсь — дети вырастут такими, Ведь придут же к нам когда-нибудь иные времена… Март 1995. ***Через ГУЛАГ мы коммунизм построить захотели,А очутились в отвратительном борделе. ***Мы пичкали в детишек ложь,И потому — без веры молодёжь. ***Мы ждали доброго царя, генсека, президента.И не дождались, как бездарный комик комплимента. Декабрь 1995. ХочаццаХочацца радасці — томіць нуда,Хочацца снегу, а льецца вада. Хочацца шчасця — яно заблудзіла, Колькі дурноты жыццё напладзіла! Хочацца велічы — усюды брыдота, І крывадушнасць, і злосць, і маркота. А справядлівасць павольна знікае, Добрасумленнасць паціху канае. Ды ў беларуса цярпення — дай божа!.. Будзе цярпець, пакуль рукі не зложа. 19.01.97. Памылка (Казёл у агародзе)Адзін цудоўны, але надта ўжо вялікі СадПрыйшоў у поўны заняпад, Таму што гаспадарылі ў ім вельмі адмыслова — Дубцом ды пугаю, і не скажы ні слова! Незадаволены трапляў у пераплёт, Хто праўду гаварыў — тым затыкалі рот. Начальнікі і іхняя прыслуга шыкавалі, А простыя расліны гора гаравалі. Шмат змарнавана там было пры гэтакай уладзе — І гаспадарка, і прырода, і культура ў Садзе — Ўсё ў заняпадзе. Вось самыя з іх годныя і здольныя, Каб неяк выпраўляцца, Надумалі ад Сада аддзяляцца. Іх угаворвалі, прасілі (І нават з прымяненнем сілы): — Вы самыя-адны без нас не пражывеце І хуценька без Саду прападзеце. — Ды дзівакі не слухалі перасцярогі, А закачаўшы рукавы (пакуль свабоды дух жывы), Становяцца патроху ўсе на ногі. Тут услед за імі І іншыя пайшлі ад Саду ўсе расліны. Абралі кожны з іх садоўніка з мудрэйшых, Каб быў парадак сярод юных і старэйшых І паднабраўшыся рашучасці і волі, Выходзяць памаленечку з нядолі. Адна ж з раслін абрала маладога — Прыгожага, нахабнага, прамога. Ён абяцаў народу справядлівасць: Працоўным — дабрабыт, злачынцаў — у няміласць! Казаў, што з простых ён раслінаў родам, Заўсёды будзе нараўне з народам. Праходзіць час, жыццё ўсё гібее. Начальства тлушчам абрасло, а просты люд бяднее. Відаць, пусціў у агарод — заблытаў чорт са зла — Ён не садоўніка — галоднага казла! 23.04.98. ***Мотылёк одолеет любую ограду,Даже танк для него не бывает преградой. Но найдёт он погибель наверняка В паутине ничтожного паука. 12.05.99. ***Грехи у каждого свои,И от бессилия безумствуя, Одни страдают от любви, Другие — от её отсутствия. 13.05.99. ***С детства честь свою лелея,Помните, кто молод: Униженье бьёт больнее, Чем нужда и голод. 13.05.99. Молитва белорусовПереживём и левых мы, и правых, Избавь нас только, боже, от лукавых. 25.07.2000. С.П. НефідовічуЖыццё не вельмі Вам спрыяла,Але ж так многа ўдалося! У Вас ёсць штосьці ад Міхала І штось ад дзядзькі ёсць Антося. Як шмат нам сёння не хапае, Як шмат нам прыйдзецца спазнаці. І толькі мова нас злучае, Яна ж агульная нам маці… 6.09.99. Миниатюры1Во власти — те же Фамусовы, Скалозубы, Горлохватские… А где Корчагины? А где же Чацкие? 2 3 4 ВыборыСнова дикие оргии шумные,Победителей торжество. Где-то там побеждают умные, А у нас, как всегда, — большинство. 17.09.2001. БеларусьЗемля терпения, где люд предпочитаетСмирение и власть стальной руки. Страна, в которой кто-то процветает Лишь потому, что остальные дураки. Здесь любят властных, презирают прочих, Здесь умные советы не в цене. Страдают многие, а мыслят одиночки, Все остальные — счастливы вполне. 5.10.96. Иронизмы— Что такое убеждения?Два факта плюс воображение. — Летят мгновения, как пули у виска, — Инфляция, инфляция, Ну до чего же хитро мыслит наш народ: Лишь бездельники не ошибаются, — Женщине хватает красоты, — Понимаем однажды, — На майке подпись, а кольнула глубоко, Каждому своё— Да, каждому своё, — мудрец печалится, —И это все когда-нибудь поймут — Одних людей ломают обстоятельства, Которые другие создают. Плач педагогаСводит с ума суета бесконечнаяИль заколдована эта страна?): Сеем разумное, доброе, вечное, А вырастает одна белена. СлёзыОпять слезами жизнь полнаУ женщин и детей, И торжествует сатана Над родиной моей. 15.08.97. Кто виноват?Виноватых ищем, уповая,Что нам это совесть очищает… Нация — как женщина земная, Ей судьба оплошность не прощает. Рай и адУж недалёк терпенья край,Но удержаться всё же надо. Уж не надеемся на рай, А избежать бы только ада. 4.08.97. ПамяркоўнасцьАх, наша памяркоўнасць,Ты — шлях у небыццё. Мы страцілі прытомнасць, Мы зганьбілі жыццё. 15.08.97. ПарадоксыРастут парадоксов примеры.Кто только на них ни обжёгся! Поэты — апостолы веры В народ, что от веры отрекся. 18.08.97. Вопрос ребромМы простые, пассивно-послушные,Хотя многие стонут и злятся. Как же жизнь поменяется к лучшему, Если мы не желаем меняться? 11.10.97. ***— Одни слова рождают мысль,Другие убивают смысл. Бог и человекИ Бог высок, и человек высок,Кто выше — не дознаешься вовек, Ведь всё на свете как бы создал Бог, А Бога, вероятно, человек… 2.12.97. Красота и глупостьКрасоте и легкомыслие под стать.Да, но только в юные года: Красоте придётся увядать. Ну, а глупость остаётся навсегда. 2.05.98. Древний тостЗлому змию чтобы не поддаться,Мудрецы недаром говорят: Рюмка первая является лекарством, А вторая и последующие — яд. 2.05.98. УпрямствоВремя гласности! Столько узнали мы,Что должны измениться умы. Факты — вещь, несомненно, упрямая, Но гораздо упрямее мы. 2.05.98. ПредупреждениеОбогащенья зуд вселился в наш народ,Но поделюсь я истиной одною: Коль ищешь в этой жизни только мёд, То жди угрозы жала над собою. 2.05.98. НапоминаниеЧас испытания пробил на наших часах.Помните, — комики, циники, и мудрецы, и невежды: Самый коварнейший враг у людей — это страх. Мужество и владенье собой — это корень надежды. 2.05.98. Жизнь и смертьДа, беспощадно время,Но помни, что б ни случилось: Жизнь — это тяжкое бремя, А смерть — это божья милость. 3.05.98. О генияхЕсть истина прекрасная одна:Чтит своих гениев нормальная страна. Мы своих гениев спешим похоронить, Но не умеем их как следует хранить. 3.05.98. СловоУчёный и грамотный нынче народ,Хоть можно сказать и обратное: Печатное слово вполне признаёт, Особенно … непечатное. 4.05.98. ДожилиОх, и времечко грядёт,Нет покоя нервам: Хорошо смеётся тот, Кто стреляет первым. 10.05.98. ***Ці прыжывецца дэмакратыя ў краіне,Упэўнена сказаць я не бярусь, Але калі «нэ вмэрла Украіна», То веру — не загіне Беларусь. Яна зялёная, яна шчэ не даспела, Усё ты я ж вострыя пытанні на чарзе, Ды спадзяюся: калі «Польска не згінэла», Дай Божа, Беларусь не прападзе. 6.11.99. | С. Нефідовіч
|